چند نکته در پیشگیری از بیماری های قلبی – عروقی
بیماری های قلبی عروق به زبان ساده: بیماری های قلبی – عروقی (CVD ) یکی از عوامل عمده بیماری و مرگ و میر در سطح جهان بوده و یک سوم مرگ و میرها را در سطح جهان شامل می شود. اکثریت بیست و دو میلیون نفری که هر ساله دچار حملات و شوک های قلبی می شوند دارای یک یا چند عامل خطرساز
بیماری های قلبی – عروقی زیر هستند:
« فشار خون شدید، دیابت، مصرف دخانیات، چربی خون بالا، عدم تحرک »
در اکثریت موارد با اتخاذ اقدامات موثر می توان از بروز حوادث ناشی از بیماری های قلبی – عروقی جلوگیری کرد. کنترل عوامل خطرساز بیشترین تاثیر را در اقدامات پیشگیرانه خواهد داشت.
ترویج شیوه های مناسب زندگی ( الگوی غذایی مناسب، افزایش تحرک بدنی و کاهش مصرف دخانیات ) منجر به زندگی طولانی با قلبی سالم می شود.
برای رسیدن به این هدف سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) و اتحادیه جهانی قلب یکسری فعالیت های مرتبط به منظور کنترل خطرات بیماری های قلبی – عروقی را همه ساله با شعارهای خاص پیگیری می نمایند، شعار امسال که از طرف سازمان جهانی بهداشت و اتحادیه جهانی قلب مصادف با 30 سپتامبر ( 8 مهر ماه ) اعلام شده است بدین شرح است:
همه با هم برای داشتن قلب سالم
به همین منظور در زیر چند توصیه برای پیشگیری از بیماری های قلبی- عروقی آورده شده است که با عمل به این توصیه ها از ابتلا به بیماری های قلبی- عروقی و عوارض و زیان های اقتصادی ناشی از آن در امان خواهید بود:
1- فعالیت های بدنی :
– افزایش تدریجی فعالیت های متوسط بدنی مثل: تند راه رفتن و دوچرخه سواری ( حداقل 30 دقیقه در روز )
2- تغذیه سالم:
– محدود کردن مصرف نمک روزانه به کمتر از 5 گرم در روز ( یک قاشق چایخوری )
– کاهش مصرف نمک در مراحل پخت و آماده سازی غذا
– مصرف 5 وعده (400 تا 500 گرم) میوه و سبزیجات در روز ( یک وعده شامل یک پرتقال یا یک سیب یا
انبه یا موز یا سه قاشق سوپ خوری از سبزیجات پخته )
– محدود کردن مصرف گوشت پر چرب، خامه، کره و روغن ( کمتر از دو قاشق سوپ خوری در روز)
– استفاده از روغن ذرت، زیتون، سویا و…
– جایگزینی گوشت سفید ( با مرغ بدون پوست و… ) با گوشت قرمز
– مصرف حداقل 3 بار ماهی در هفته ، بهتر است از ماهی های پر روغن مثل تن، سالمون و… استفاده شود.
– اجتناب از مصرف الکل
- بیماری های قلبی عروق به زبان ساده
تغذیه در بیماران قلبی- عروقی
بیماریهای قلبی- عروقی و سکته علت بیشتر مرگ و میرها در هر دو جنس ودر تمام قومیت ها بیان شده است.از علل بیماریهای قلبی- عروقی میتوان: عوامل ژنتیکی،استعمال دخانیات،استرس ، بیماریهایی چون پرفشاری خون،دیابت،سطوح غیرطبیعی چربی خون و…نام برد.رژیم غذایی نامناسب،اضافه وزن و عدم تحرک جسمانی از دیگر عوامل موثر درایجاد و پیشرفت بیماریهای قلبی عروقی میباشند.از این رو رژیم غذایی مناسب همراه با اصلاح شیوه زندگی عوامل موثری در روند پیشگیری وبهبود مبتلایان به بیماریهای قلبی- عروقی میباشند.
مشخصات رژیم غذایی در بیماران قلبی- عروقی:
1-چربی ها:نوع چربی و روغن های مصرفی در این بیماران باید بر اساس توصیه های زیر باشد.
چربی ها و روغن های غیر مجاز:انواع چربی ها وروغن های اشباع ، اسید های چرب ترانس ومواد غذایی حاوی کلسترول بالا مانند روغن حیوانی ، روغن نباتی هیدروژنه ،روغن نارگیل ،کره ومارگارین ، چربی های گوشت ، لبنیات پرچرب وغذاهای آماده ( fast food ) ، کباب ، کله پاچه ، انواع شیرینی ها وسس های پر چرب وپر خامه و…..
چربی ها وروغن های مجا ز: روغن هایی که اسید چرب غیر اشباع دارند ومصرف آنها باعث کاهش چربی خون وکاهش سطح LDL(کلسترول بد ( وافزایش سطح HDL ( کلسترول خوب ) می شوند مانند: روغن (زیتون ، کانولا ،ذرت ، کنجد ،آفتابگردان ، هسته انگور ، گردو ،بادام و…)
مصرف به اندازه ماهی های پر چرب مانند ماهی آزاد ، ساردین ، شاه ماهی ،ماهی خال مخالی و… مصرف انواع مغزها ا زجمله گردو ، فندق ، بادام که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستنددر بهبود سطح چربی خون موثر می باشند .
2- سدیم : پرفشاری خون عاملی مهم درایجاد وپیشرفت بیماریهای قلبی-عروقی می باشد بنابراین بیماران قلبی به ویژه افراد دچارCHF ( نارسایی احتقانی قلب ) باید به منظور کاهش فشارخون وجلوگیری از بروز ادم با توجه به درجه بیماری ازرژیم های محدود از سدیم استفاده کنند ومصرف نمک ، غذاهای کنسروشده وفرآوری شده ، سس ورب گوجه فرنگی ، تنقلات شور ومواد غذائی حیوانی که سدیم بیشتری دارند را محدود نمایند .
3-فیبر: مصرف فیبرها به ویژه فیبرهای محلول مانند صمغ و پکتین که در اقلامی چون انگور ،سیب،توت فرنگی،هویج،مرکبات،لوبیا،تخم کنجد،سبوس جودوسرو…یافت می شوند، درکاهش چربی خون تاثیر ویژه ای دارند .
ازدیگر غذاهای حاوی فیبر می توان انواع سبزیجات(کلم بروکسل وبروکلی ،نخودسبزتازه و….) میوه ها ، نان های سبوس دار ، جوانه غلات وحبوبات را نام برد .
مصرف مکمل های ویتامین c ، امگا3، استرول ها و استانول های گیاهی در صورت تجویز پزشک می تواند درکاهش چربی خون موثر باشد.
کاهش وزن اضافی وفعالیت بدنی به مدت 120 دقیقه در هفته می تواند از بروز وپیشرفت بیماریهای قلبی- عروقی جلوگیری کند .
- بیماری های قلبی عروق به زبان ساده
آیا کلسترول تخم مرغ مضر است ؟
امروزه ثابت شده است که مقدار چربی اشباع غذا شامل ( گوشت قرمز ، کره ، خامه ، لبنیات پرچرب ، روغن نباتی جامد ) بیشتر از خود کلسترول ، در افزایش کلسترول خون موثراست .بنابراین تخم مرغ که دارای چربی اشباع کمی است نقش چندانی درافزایش کلسترول خون ندارد مگر اینکه به مقدارزیاد مصرف شود پس مصرف 3-2 عدد تخم مرغ درهفته برای بیماران قلبی – عروقی مجاز می باشد.
درضمن حذف کامل مواد غذایی حاوی کلسترول از برنامه غذایی افراد یک عامل خطر محسوب می شود چرا که موجب کاهش مقدار کولین دریافتی می شود که در دراز مدت سبب اختلال کا رکبد وافزایش سنتز داخلی کلسترول در بدن می شود
3- پرهیز از مصرف و ترک دخانیات:
– بعضی از مردم برای خودکشی خود را در آب غرق می کنند و بسیاری دیگر سیگار می کشند این عادت منحصر به انسان است.
– سیگار کشیدن به عنوان یکی از عوامل اصلی و یا چند مکانیسم احتمالی در بروز بیماری های قلبی- عروقی است.
– دود دخانیات عامل 25% مرگ های ناشی از بیماری سرخرگ های تاجی قلب ( CHD ) در مردان کمتر از 65 ساله می باشد. خطر بروز بیماری رابطه مستقیمی با تعداد سیگارهای دود شده در روز دارد.
– فیلتر سیگار اثر محافظت کننده ندارد، شواهدی در دست است که تاثیر سیگار تنها بصورت مستقل نبوده بلکه با دیگر عوامل خطرساز مانند پرفشاری خون و افزایش کلسترول سرم هم اثر تشدیدی دارد.
« پس ترک دخانیات ( سیگار ) نقش موثری در پیشگیری از بیماری دارد »
– در کسانیکه یک بار سکته قلبی داشته اند خطر بازگشت کشنده بیماری پس از ترک سیگار تا 50% کاهش داشته است.
امید است با توجه به شعار سال، با اتحاد و هماهنگی در کلیه بخش های مختلف جامعه از خانواده گرفته تا مدارس، محیط های کاری، مجامع مذهبی و دیگر مراکز عملی و آموزشی که هر کدام نقش موثری در پیشگیری از عوامل خطرساز بیماری های قلبی- عروقی را دارند گام موثری در کنترل این بیماری ها برداشته باشیم.
حمله قلبي Heart Attack
يك حمله قلبي زماني اتفاق مي افتد كه خونرساني به قسمتي از عضله قلب به علت انسداد يكي از عروق كرونري به شدت كاهش يافته يا متوقف گردد. رگ هاي كرونر، اولين رگهايي هستند كه از آئورت نشات مي گيرند و خونرساني به خود قلب را در تمامي سطوح به انجام مي رسانند. رسوب چربي در امتداد لايه داخلي شريان كرونري يكي از دلائل اصلي انسداد جريان خون قلب است. خونرساني زماني كه شريان دچار اسپاسم ( انقباض ناگهاني) مي شوند، نيز كاهش مي يابد. اسپاسم كرونر در افراد عصباني و جوان شايعتر است.
علائم و نشانه ها:
تشخيص حمله قلبي مشكل است زيرا اكثر علائم و نشانه هاي اين حملات اختصاصي نبوده و با علائم و نشانه هاي ساير دستگاهها خود را نشان مي دهند. علائم و نشانه هاي احتمالي يك حمله قلبي به صورت زير بيان مي شود:
فشار ناراحت كننده، احساس پري ، فشردگي يا درد در مركز قفسه سينه كه دو دقيقه يا بيشتر طول بكشد ( اين نشانه ممكن است ناگهان ظاهرشده و سريع هم از بين برود.) ممكن است درد به شانه ، گردن ، فك پاييني يا بازو انتشار پيدا كند.
يك يا چند مورد از علائم زير ممكن است وجود داشته باشد: ضعف ، گيجي ، تعريق، تهوع، تنگي نفس. ( تمامي اين علائم خطر در هر حمله قلبي رخ نمي دهند و ممكن است تعدادي از آن ها وجود داشته باشد)
- بیماری های قلبی عروق به زبان ساده
اقدامات و كمك هاي اوليه:
- بايد اقدامات زير را در موارد جمله قلبي سريع و به طور كامل به انجام برسانيد
- بيمارستان هايي كه مراقبت هاي اورژانسي قلبي 24 ساعته دارند را بيابيد و اگر درد قلبي بيش از 2 دقيقه طول كشيد با مركز درماني تماس بگيريد.
- اگر خودتان مي توانيد سريعتر بيمار را به مراكز درماني برسانيد، منتظر آمبولانس نشويد و بيمار را انتقال دهيد.
- اگر لازم بود و به درستي نيز آموزش ديده باشيد، CPR را آغاز كنيد.
- به بيمار كمك كنيد تا در وضعيتي كه كمترين درد را دارد، قرار گيرد. به طور معمول اينكه شامل نشاندن بيمار و بالا نگه داشتن پاها بالاتر از سطح قلب مي باشد. لباس هاي اطراف گردن و قفسه سينه را شل كنيد.
- مشخص كنيد كه آيا بيمار از بيمار شناخته شده عروق كرونر قلب در رنج بوده يا خير و آيا نيترو گليسيرين مصرف مي كند. نيترو گليسيرين ، شريان كرونري را گشاد مي كند و باعث افزايش جريان خون به عضله قلب مي شود، ضمن اينكه فشار خون را كاهش داده و وريدها را گشاد مي كند. ( از آنجاييكه نيتروگليسيرين فشار خون را كاهش مي دهد در هنگام مصرف بيمار در حالت نشسته يا دراز كش باشد.)
- اگر مصدوم بيهوش بود ABC را بررسي و در صورت نياز CPR را آغاز كنيد.
- امدادگران در حمله قلبي مي توانند تا سه قرص زير زباني به فاصله ده دقيقه بدون نياز به تجويز پزشك تجويز كنند.
- بیماری های قلبی عروق به زبان ساده
عوامل خطر ساز سكته هاي قلبي :
1- عواملي كه قابل تغيير نيستند
ارثي : بيشتر بيماريهاي قلبي و عروقي داراي سابقه خانوادگي مي باشند.
مردان : شانس بيشتري براي ابتلا دارند.
سن : اكثر حملات قلبي در افراد بالاي 65 سال سن ، رخ مي دهد.
2- عوامل خطري كه قابل تغيير هستند
سيگار كشيدن: سيگاريها دو برابر بيشتر در معرض خطر قرار دارند.
فشار خون بالا: چون سبب افزايش كار قلب مي شود.
كلسترول بالاي خون: سبب رسوب در ديواره شريان مي شود.
3- عواملي كه قابل اصلاح هستند
ديابت: سبب افزايش كلسترول و تري گليسريد خون مي شود.
چاقي : روي فشار خون و كلسترول اثر دارد و باعث ديابت و فشار روي قلب مي شود.
كم تحركي: افراد غير فعال دو برابر افراد فعال در معرض خطر سكته قلبي مي باشد.
بيماری – گروه اجتماعي:
بيماريهاي قلبي-عروقي نخستين علت مرگ‌و مير در كشور هستند و به طور متوسط روزانه 200نفر در اثر سكته‌هاي قلبي جان خود را از دست مي‌دهند؛ در حالي كه 25درصد موارد سكته‌هاي قلبي در همان محل، قابل احيا هستند.
به گزارش همشهري، اگر بين 5 تا 8دقيقه اول كساني كه دچار ايست قلبي شده‌اند تحت اقدامات پزشكي قرار گيرند، احتمال برگشت وجود دارد؛ به ويژه اگر در سنين پايين باشند.
- بیماری های قلبی عروق به زبان ساده
حسني – عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي- در تذكري به وزير بهداشت و درمان خواستار پيشگيري از مرگ افراد در كشور بر اثر سكته قلبي شد.
وي در تذكري مكتوب به كامران باقري لنكراني خواستار اختصاص بخشي از درآمد بند ط تبصره 14 قانون بودجه سال جاري براي پيشگيري از بيماريهاي قلب و عروق به‌ويژه سكته قلبي شد.
همچنين پيرمؤذن يكي ديگر از اعضاي كميسيون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به مرگ يك دانشجو در هفته گذشته به علت سكته قلبي در كلاس، بر وجود مركز بهداشتي و درماني در دانشكده‌ها براي كمك به اين افراد در زمان مواجه‌شدن با مشكل تاكيد كرد و گفت: مسئولان در محيط‌هاي استرس‌زا و توأم با تنش‌هاي روحي و رواني بايد از قبل در اين رابطه زمينه‌سازي و بسترسازي كنند و تدوين پرونده پزشكي دانشجويان ضروري است.
وي افزود: به لحاظ سبك زندگي به ويژه در تهران و شهرهاي بزرگ، همچنين تغيير دموگرافي، سن جمعيت و شيوع بيماري متابوليك در كشور كه نزديك به يك‌سوم انسان‌ها را رنج مي‌دهد(چه به شكل فقر غذايي و چه به شكل پرغذايي) وجود يك شبكه مدرن و مجهز اورژانس در كشور چه در داخل دانشگاه و چه در داخل محل‌هايي كه جمعيت زيادي زندگي مي‌كنند، از ضروريات جامعه ماست.
بر اساس اين گزارش، علائم و نشانه‌هاي احتمالي يك حمله قلبي عبارتند از: فشار ناراحت‌كننده، احساس پري، فشردگي يا درد در مركز قفسه سينه كه دو دقيقه يا بيشتر طول بكشد (اين نشانه ممكن است ناگهان ظاهر شده و سريع هم از بين برود). ممكن است درد به شانه، گردن، فك پاييني يا بازو انتشار پيدا كند.
يك يا چند مورد از علائم زير ممكن است وجود داشته باشد: ضعف، گيجي، تعريق، تهوع، تنگي نفس.
عوامل خطرساز سكته‌هاي قلبي عبارتند از عواملي كه قابل تغيير نيستند مثل عوامل ارثي كه بيشتر بيماريهاي قلبي و عروقي داراي سابقه خانوادگي مي‌باشند و مردان شانس بيشتري براي ابتلا دارند كه سن اكثر حملات قلبي در افراد بالاي 65سال است.
عوامل خطري كه قابل تغيير هستند مثل سيگاركشيدن (كه دو برابر بيشتر در معرض خطرند)، فشار خون بالا، كلسترول بالاي خون كه سبب رسوب در ديواره شريان مي‌شود و آخر، عواملي كه قابل اصلاح هستند؛ نظير ديابت، چاقي و كم‌تحركي كه افراد غيرفعال، دو برابر افراد فعال در معرض سكته قلبي مي‌باشند.
سوزش سردل و حمله قلبی را از هم تميز دهید یک میلیون نفر ایرانی نارسایی قلب دارند اعتیاد به مت‌آمفتامین با بیماری قلبی ارتباط دارد افسردگی و تنهایی به بیماری جسمی می‌انجامد چای را با شیر مخلوط نكنيد
بازماندگان جنگ بيشتر در معرض خطر بيماري قلبي‌اند سن جراحي قلب باز در ايران، 10سال زودتر از ساير كشورهاست زنگ مرگ نکته بهداشتی روز: چه کسی به آسپیرین نیاز دارد؟
رشد سرطان و بيماريهاي قلبي- عروقي در كشور ام آر آی سه بعدی برای تشخیص بیماریهای قلبی موفقيت آزمايش‌هاي اوليه بر روي “استنت” عروقي قابل جذب گردو براي سلامتي قلب قلب‌تان چقدر جوان است؟ ملاحظات بيمارهاي قلبي – عروقي در ايران خطر شيوع بيماري قلبي در كشورهاي رو به توسعه نشانه‌هاي هشداردهنده ايست ناگهاني قلبي شيوه جديد براي تحريك رشد رگ‌هاي جانبي ميانبر در قلب
فيبريلاسيون دهليزي عبارت است از يك نوع ضربان قلب كاملاً نامنظم. لغت فيبريلاسيون به معني حالت لرزش رشته‌هاي عضلاني قلب است. آن قسمت‌هايي كه درگير مي‌شوند عبارتند از عضله قلب؛ دهليز قلب (محفظه‌اي از قلب كه به بطن چپ ، محفظه اصلي راه مي‌يابد)؛ و سيستم هدايت الكتريكي قلب.
علايم شايع
گاهي بدون علامت است
نامنظمي دايم ضربان قلب، كه طي آن هيچ ضربه‌اي با ديگري از نظر قدرت يا مدت برابر نيست.
علل
بيماري روماتيسمي قلب كه در نتيجه تب روماتيسمي ايجاد مي‌شود.
آترواسكلروز (تصلب شرايين) در رگ‌هاي قلبي، با يا بدون سابقه سكته قلبي
پركاري تيروييد
نارسايي احتقاني قلب
عوامل افزايش‌دهنده خطر
- استرس
- بيماري دريچه‌اي قلب؛ جراحي قلب اخير
- اختلالات الكتروليتي، به خصوص كاهش پتاسيم
- آمبولي ريوي
- استفاده بيش از حد از بعضي داروها، مثل هورمون‌هاي تيروئيدي، كافئين و غيره
- سيگار كشيدن
- مصرف الكل
- چاقي
- بیماری های قلبی عروق به زبان ساده
- ترك سيگار
- رعايت توصيه‌هاي ارايه شده در قسمت رژيم غذايي. براي فرزندان والديني كه دچار اين بيماري هستند ممكن است رژيم كم چربي بهتر باشد.
- ورزش منظم
- استرس حتي‌المقدور به حد قابل تحمل كاهش داده شود.
- اگر ديابت (مرض قند) داريد يا فشار خونتان بالا است، برنامه درماني مربوط را به دقت اجرا كنيد.
- در حدود 50% از بيماران، مي‌توان با كمك شوك الكتريكي، ريتم ضربان قلب را به حالت عادي در آورد. در 50% بقيه، بعضي از علايم را مي‌توان با دارو كنترل كرد.
- كساني كه ريتم قلبشان به حالت عادي بر مي‌گردد، عمر طولاني‌تر و قدرت و انرژي بيشتري دارند تا كساني كه ريتم قلبشان به صورت فيبريلاسيون دهليزي باقي مي‌ماند.
- ادم حاد ريوي (آب آوردن ريه به طور ناگهاني)
- ترومبوز (لخته) يا آمبولي (لخته كنده و جابجا شده) در سرخرگ‌ها
- نارسايي احتقاني قلب
- ساير نامنظمي‌هاي ضربان قلب كه شايد باعث ايست قلبي شوند.
آزمايشات تشخيصي عبارتند از: نوار قلب، و آزمايش خون براي اندازه‌گيري سطح خوني داروهاي مورد استفاده در درمان
بستري در بيمارستان (گاهي)
شوك الكتريكي، كه شايد باعث طبيعي شدن ضربان قلب شود.
كاري كنيد كه اعضاي خانواده و دوستانتان روش احياي قلبي ـ ريوي را ياد بگيرد تا در صورتي كه خداي ناكرده دچار ايست قلبي شديد، بتوانند به كمكتان بشتابند.
سيگار نكشيد، از داروهاي روان‌گردان استفاده نكنيد، الكل هم ننوشيد.
روش بررسي نبض خود را از لحاظ تعداد ضربان قلب، ريتم قلب (منظم يا غيرمنظم)، و قدرت نبض فرا بگيريد. در صورت تغيير مشخصات فوق با پزشك خود تماس حاصل نماييد.
استرس را به حداقل برسانيد.
از مصرف داروهاي ضدگرفتگي و آبريزش بيني خودداري كنيد.
داروهاي قلبي، مثل ديژيتال، كينيدين، مسدودكننده‌هاي كانال كلسيمي، يا بتا بلوكرها. از اين داروها براي منظم كردن ضربان قلب استفاده مي‌شود.
داروهاي ضدانعقادي براي جلوگيري از تشكيل لخته
به محض بهبود علايم، فعاليت‌هاي عادي خود را از سر گيريد.
انجام ورزش به طور منظم توصيه مي‌شود.
اگر چاق هستيد، وزن خود را كم كنيد، اما از داروهاي كاهش‌دهنده اشتها استفاده نكيند. اين داروها ممكن است خود باعث بدتر شدن اختلالات ريتم قلب شوند.
براي كنترل بيماري زمينه‌ساز قلب ممكن است نياز به رژيم كم نمك يا كم چربي و مكمل پتاسيم وجود داشته باشد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم فيبريلاسيون دهليزي را داريد.
اگر به هنگام درمان، يكي از مشكلات زير رخ دهد: ـ تغيير در تعداد ضربان قلب، ريتم، يا قدرت ضربان ـ درد قفسه سينه، تعريق، و ضعف ـ تنگي نفس، و تورم پا و مچ پا ـ درد در پشت ساق پا به هنگام راه رفتن
اگر دچار علايم جديد و غيرقابل كنترل شده ايد. توجه داشته باشيد كه داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
- بیماری های قلبی عروق به زبان ساده
سن ابتلا به بيماريهاي قلبي و مرگ و مير ناشي از آن در كشور ما پايين‌تر از كشورهاي توسعه‌يافته است
متأسفانه در كشور ما سن ابتلا به بيماريهاي قلبي – عروقي و مرگ و مير ناشي از آن پايين‌تر از كشورهاي توسعه يافته است.
دكتر مجتبي سالاري‌فر، متخصص قلب و عروق و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران گفت: در كشور ما بيماريهاي قلبي – عروقي در شرايط فعلي شايعترين علت مرگ و مير هستند در يك دوره گذار هستيم.
دوره گذار به اين صورت است كه بيشتر مرگ و مير در كشورهاي فقير ناشي از بيماريهاي عفوني و بيماريهاي مادر و نوزاد است كه اين نيز به دليل فقر اقتصادي، نبود بهداشت، تغذيه نادرست، توسعه نيافتگي و عدم پوشش واكسيناسيون است. با توسعه اقتصادي اجتماعي جامعه از شدت اين گروه از بيماريها كاسته شده و به بيماريهاي غيرواگير افزوده مي‌شود.
اين بيماريها در درجه اول شامل: بيماريهاي قلبي – عروقي، فشارخون، ديابت و انواع سرطانها مي‌شود. وي افزود: كشورهاي پيشرفته، بيماريهاي قلبي – عروقي همچنان علت شايع مرگ و مير هستند اما با اين تفاوت كه به دليل پيشگيري اوليه و ثانويه، سن ابتلا به آن بالاست.
کشور ما يك حالت بينابيني داشته و بيماريهاي قلبي عروقي شايعترين علت مرگ و مير هستند اما متأسفانه حدود سني مبتلايان نسبت به كشورهاي توسعه يافته پايين‌تر است. در بررسي انجام شده در مركز قلب تهران ميانگين سن بيماران كه تحت عمل قلب باز يا بالن آنژيوگرافي قرار گرفته‌اند حدود 58 سال است در حالي كه اين سن در كشورهاي ديگر 10 سال بالاترست.
اين متخصص قلب و عروق افزود: كنترل و پيشگيري بيماريهاي قلبي – عروقي شامل چند مرحله است. مرحله اول كنترل عوامل خطر يا ريسك فاكتورهاي قلبي است كه اين عوامل خطر شامل 2 دسته‌اند كه دسته اول عوامل قابل كنترل هستند مانند چاقي، سيگار، مصرف غذاهاي با چربي اشباع شده بالا و موارد ديگر كه از طريق آموزش به خصوص در زمينه قطع سيگار، افزايش فعاليت عمومي، تبليغ و تشويق ورزش همگاني و آموزش و نظارت بر مصرف غذاي جامعه كه در يك طرح ملي بايد مطرح شود، كنترل اين عوامل امكانپذير مي‌شود.
دسته دوم عواملي هستند كه در درازمدت بيماريهاي عروق كرونري را سبب مي‌شوند مانند فشارخون، ديابت، افزايش چربي بد(LDL) كه كنترل اين ريسك ها و درمان آنها به خصوص در سنين جواني و يا كساني كه چند تا از اين عوامل را با هم دارند مهم است. وي اظهار كرد: مرحله دوم كنترل را پيشگيري ثانويه تشكيل مي‌دهد و معمولاً در گروهي اعمال مي‌شود كه به نحوي يك بار دچار بيماري قلبي شده‌اند و تشخيص بيماري قلبي برايشان محرز شده است و هم اكنون مي خواهيم از انفاركتوس مجدد و يا عوارض بيماري جلوگيري كنيم كه اقدامات در اين مورد بيشتر شامل اقدامات درماني، دارويي، جراحي، آنژيوپلاستي عروق كرونر (گذاشتن بالن و يا استنت) مي شود.
در اين گروه نيز كنترل عوامل خطر مثل فشارخون، چربي خون بالا و ديابت اهميت دارد. دكتر سالاري فر تصريح كرد: يكي از مسائل مهم در بيماريهاي قلبي عروقي، تشخيص زودرس بيماري است. وي گفت: درصد بالايي از افراد (25 تا 30 درصد) ممكن است علائم بيماري قلبي عروقي و يا حتي انفاركتوس ميوكارد را به صورت خاموش داشته باشند.
اكثر افرادي كه به علت بيماري قلبي عروقي مثلاً سكته به پزشك مراجعه مي كنند هيچ گونه علامت قبلي از اين بيماري نداشته اند و هم اكنون دچار سكته و يا مرگ ناشي از اين بيماري شده اند در حالي كه اغلب اين افراد از حدود يك ماه قبل از اينكه دچار عارضه شوند از علائمي چون درد قفسه سينه در پشت جناغ، تنگي نفس در فعاليت رنج مي برند كه اين افراد به خصوص در سنين ميان سالي و يا اگر داراي ريسك فاكتورهاي ديگر چون فشارخون، ديابت، چربي، كشيدن سيگار يا سابقه خانوادگي مثبت بيماري هستند بايد به پزشك مراجعه كنند كه اين مسئله بايد در قالب طرحي ملي و با آموزش مناسب همراه باشد. در صورتي كه بيماران دچار انفاركتوس قلبي شوند بخشي از عضله قلب از بين رفته و تقريباً غيرقابل برگشت است.
وي در ادامه گفت: مورد مهم ديگر، مسئله انكار نكردن بيمار و جدي گرفتن علائم بيماري است. دكتر سالاري فر افزود: گاهي بيمار دچار سكته مي شود يا بعد از شروع علائم وقت زيادي را تلف مي كنند كه اين اتلاف وقت با وقوع انفاركتوس مي تواند بيمار را در معرض از دست دادن بخش وسيعي از عضله قلب قرار دهد يا مثلاً درد در ناحيه قفسه سينه، زير قفسه (اپي گاستر) را به معده نسبت داده و با اتلاف وقت باعث مي شوند سكته اتفاق افتاده و يا بخش وسيعي از عضله قلب از بين برود كه با مراجعه به موقع مي توانند اولاً از درمان دارويي برخوردار شوند و از وسعت انفاركتوس جلوگيري كنند، ثانياً داروهايي هستند كه به حل شدن لخته كمك مي كنند و در مراكز درماني مجهز امكان آنژيوپلاستي با بالن در انفاركتوس حاد وجود دارد كه اگر اين در ساعتهاي اوليه وقوع باشد از ميزان صدمه مي كاهد.
وي در پايان گفت: مسئله مهم، آموزش است. همچنين بهبود شرايط اورژانس، بهبود خدمات پيش بيمارستاني و بهبود خدمات اورژانس بيمارستان است تا بتوانيم در اسرع وقت اقدامات مناسب و لازم را در مورد بيماران قلبي انجام دهيم.
رابطه بین استرس و بیماری های قلبی
رابطه بین استرس ، بیماریهای قلبی و مرگ ناگهانی از قدیم الیام شناخته شده است و نشان داده اند که وفور حملات قلبی ومرگهای آنی به دنبال استرس شدید ناشی از بلایای طبیعی مانند طوفان های سهمگین ، زلزله ، سونامی و غیره به طور مشخص افزایش می یابد . بیماری های عروق کرونر نیز در افرادی که دچار استرس مزمن هستند بیشتر دیده می شود ، به خصوص در جریان استرس های شغلی واقتصادی که از پیشرفت آن می توان جلوگیری کرد. بیشتر اوقات خود فرد مسئول ایجاد این استرس است مانند مصرف سیگار یا سایر تغییرات زندگی اشتباه آمیز یا مربوط به مشخصه های خطرناک مثل عصبانیت ، دشمنی شدید ، حالت تهاجمی ، رقابت های نامناسب که عوامل خطرناکی برای حمله قلبی ، مغزی و عوارض عروق کرونری است .
اصولا استرس چیست و چرا مردم درباره آن دچار ابهام هستند. چندین اصطلاح برای استرس انسانی پیشنهاد شده است . نخست این که استرس کلمه ای است که در زندگی روزمره ، برای صدها مساله اختصاصی به کار می رود . وقتی شخصی با عصبانیت ، ناکامی ،بد حالی ،افسردگی ، فشار کار زیاد و مسئولیت های زیاد و متفاوت مواجه می شود ، خود را دچار استرس کرده است . به هر حال استرس ممکن است بعد وسیعی داشته باشد که برای مقابله با آن چند راه در پیش است :
- کمک تضمینی
به صورت مصرف الکل ، داروها ( با نسخه یا بدون نسخه ) ، کشیدن سیگار ، خوردن غذاها ، مسایل جنسی یا هر چیز دیگری که علایم استرس را موقتا بهبود بخشد ، این استراتژی مقابله ای در کوتاه مدت کار می کند ولی در دراز مدت خطرناک بوده و می تواند نامطبوع و زیان بار باشد .
- کنترل استرس
مصرف رژیم غذایی ، تمرینات بدنی ، مراقبت پزشکی ، پس خوراند زیستی ، یا سایر تمرینات آرامش بخش و شلی عضلانی و غیره که این روش نسبت به طریقه اول مرجع است ولی هنوز روی مسائل فرد توجه داده می شود .
- راه بهینه
از بین بردن استرس که به سرعت و به طور طبیعی انجام شود ، به طوری که با تغییر یا اصلاح موارد علتی همراه باشد که این بهترین روش است که با مسائل زندگی می توان مقابله کرد ولی اغلب مردم از انجام این روش عاجزند ، زیرا نمی دانند یا درست درک نمی کنند که چه عللی باعث استرس در زندگی آنها شده است . به طور کلی ، استرس قسمتی از زندگی فرد است ولی اگر کنترل نشود می تواند منجر به اضطراب ، اختلال روانی و حتی مشکلات فیزیکی مثل بیماری قلبی ، افزایش فشار خون ، درد سینه و آریتمی قلبی گردد .
■ هسته مشکل استرس کدام است ؟
هیجانات ، عصبانیت ، افسردگی ، ترس ، اضطراب ، عجز و درماندگی ، منفی بودن ، تنهایی ، دشمنی و تنفر و بدحالی قسمتی از استرس های هیجانی است که می تواند قلب را ضعیف سازد .
■ برخی ایده ها موجب کاهش استرس و در نتیجه کاهش خطر بیماری قلبی می شود :
- باید شکایت از موارد مربوط به اشیا ، افراد و یا وقایعی که شما کنترل روی آنها ندارید متوقف سازید .
- خود را در برخی فعالیتهای مثبت اجتماعی درگیر سازید . این موضوع باعث کاهش شدید احساس تنهایی و جدایی شما از اجتماع می شود .
- عمل کردن به بخشش بهتر از دشمنی ، انتقاد و رشک وحسد است . اگر کسی کاری را انجام داد که آن را دوست نداشتی ، ببخش . در این صورت لحظه ای احساس بهبود می شود .
- اگر ممکن است هر روز ورزش کن .
- تکنیک های آرامش بخش و شلی عضلانی را یاد بگیر و عمل کن مثل تنفس عمیق یا یوگا یا برخی اشکال مراقبت از خود را .
- قبل از این که به رختخواب بروی ، تصورات بعضی اشیا را در نظر بگیر مثل خوشحا لی های زندگی را و این عامل کمک می کند تا در موقع استراحت در ضمیر شما برخی موارد مفید و سودمند القا شو
- از هر چیزی که هر روز داری شاکر باش .
- در خارج از منزل و در محیطی آرام و با طبیعتی جذاب قدمی بزن . این عمل باعث می شود وقتی بر می گردی ، در چارچوب ذهنی خود احساس بهبودی کنی .
- مطمئن باش که به قدر کافی خوابیده ای . خستگی طولانی ، باعث اضافه شدن استرس از هر راهی می شود .
- درباره ناراحتی ها و استرس خود با دوستان و افراد خانواده یا سایر افراد قابل اطمینان صحبت کن و از آن ها برای حمایت از خود کمک بگیر .
- هر روز 15 دقیقه ساکت بنشین ، نفس عمیق بکش و درباره منظره ای آرام و زیبا فکر کن .
- یاد بگیر که قبول کنی تو می توانی چیزها را عوض کنی ، ولی تو نمی توانی تمام مسائل زندگی را حل کنی .
- وقتی که عصبانی هستی یا احساس ناراحتی می کنی ، قبل از جواب دادن به سوال از 1 تا 10 بشمار .
- وقتی با استرس مواجه می شوی ، از کشیدن سیگار ، دارو ، کافئین ، مشروبات الکلی یا خوردن زیاد اجتناب کن ، زیرا این موارد وضع را بدتر می کند .
- همیشه به موقعیت های خوب نگاه کن نه بد .
- مرتب علاوه بر ورزش بعضی کارها که تورا خوشحال می کند انجام بده ، با دکتر خود در مورد فعالیت های خود مشورت کن .
- سعی کن از چیزهایی که ممکن است تورا ناراحت کند ، پرهیز کنی ، مثلا ترافیک سنگین که در این صورت راه خود را عوض کن یا برگشت کن .
- به مردم زیاد قول مده ، سعی کن برای انجام کارهایت وقت کافی داشته باشی .
- به گروهی از دوستان که می شناسی بپیوند .
- امید است که این دستورات به شما کمک کند در آینده کمتر استرس داشته باشید .
همچنین ببینید:
پیشگیری و کنترل بیماری قلبی عروقی و عوامل خطرساز
تاثیر ورزش در سلامت قلب و عروق
استنت‌گذاری،بالون و آنژیوپلاستی
